Đánh giá chi tiết iOS 26: Bản cập nhật đáng nâng cấp dành cho iPhone?

iOS 26 được xem là một trong những bản cập nhật or lớn nhất, nhiều tính năng và được kỳ vọng nhiều nhất trên iPhone trong vài năm trở lại đây. Sau khoảng 3 tuần trải nghiệm trên iPhone 17, mình đánh giá iOS 26 khá cao về giao diện mới và các tính năng đi kèm. Song, một số vấn đề và lỗi gặp phải trên phiên bản này đã khiến trải nghiệm của cô chưa được thực hiện.

Tính năng mình thích nhất: Kiểu đồng hồ mới

Năm nay, Apple mang đến rất nhiều nâng cấp, từ các tính năng giao tiếp bên trong. Nhiều người sẽ thích ứng dụng Liquid Glass mới, giao diện Camera hoặc phần cài đặt được thiết kế lại. Cá nhân mình đánh giá cao nhất một tính năng rất nhỏ liên quan đến màn hình khóa, đó là kiểu đồng hồ mới.

Trước đây, biểu tượng giờ trên iOS thường được đặt cố định ở một vị trí: bên phải và khoảng dài một phần sáu chiều dài của màn hình khóa. Đây là cách thiết kế hợp lý nhưng làm giảm sự sáng tạo của người dùng khi đặt cùng một hình nền. 

Tuy nhiên, trên iOS 26, Apple đã thay đổi. Ở mặc định đồng hồ kiểu, người dùng ở đây có thể thay đổi chiều dài của biểu tượng, có thể tăng mức tối đa lên một nửa chiều dài của máy. Kiểu đồng hồ này cũng được áp dụng Liquid Glass với hiệu ứng mờ kính, phủ lên trên hình nền điện thoại.

Cá nhân mình đánh giá cao điều này vì nó giúp mình dễ dàng “phối” với hình nền hơn. Cô ấy có thể cài đặt một hình nền như minh họa (minh họa), với nửa dưới là các chi tiết hoạt hình như chú gấu, ngôi nhà hay cây cối. Nửa trên khi này sẽ là toàn bộ biểu tượng đồng hồ và ngày giờ, giúp tổng thể hình nền nên đồng bộ, ít nhất quán hơn.

Ngoài ra, công việc có thể kéo dài biểu tượng đồng hồ cũng cho phép mình theo dõi thời gian một cách dễ dàng hơn, đặc biệt khi thiết bị đang đặt trong trạng thái Always-on Display.

Một yếu tố khác mà tôi cũng đánh giá rất cao về màn hình khóa trên iOS 26 là công việc Apple đã tích hợp tính năng hiển thị âm lịch trên màn hình khóa. Rõ ràng, đây là thay đổi cực tích, đặc biệt đối với những quốc gia tại châu Á như Việt Nam. Tuy nhiên, có một điểm trừ nhỏ là mình không thể hiện lịch âm đồng bộ với ngôn ngữ tiếng Anh, thay vào đó là tiếng Việt.

Giao diện Liquid Glass

Nếu muốn nâng cấp tối đa trên iOS 26 thì chắc chắn đó phải là giao diện Liquid Glass. Có thể xem đây là sự thay đổi lớn nhất về giao diện trên những chiếc iPhone, kể từ khi iOS 7 loại bỏ hoàn toàn phong cách thiết kế mô phỏng (skeuomorphism) vào năm 2013. Liquid Glass là ngôn ngữ thiết kế mới mẻ, mang lại cảm giác giác lạ, vui và thú vị hơn cho hệ điều hành.

Về cơ bản, Liquid Glass được ứng dụng trên toàn hệ thống iOS 26, “len vuốt” vào từng chi tiết nhỏ nhất mà người dùng có thể tương tác, từ thanh dock, các nút gạt bật/tắt trong Cài đặt, cho đến toàn bộ Trung tâm điều khiển giao diện và các ứng dụng mặc định. Ngôn ngữ thiết kế này mô phỏng một lớp kính trong mờ, cho phép xem nhiều chiều xuống nội dung nền bên dưới, tạo ra một chiều sâu độc đáo.

Nhưng điểm tạo mình thực sự ấn tượng không chỉ dừng lại ở sự trong suốt. Điểm tạo nên biểu tượng của Liquid Glass nằm ở ứng dụng và cách nó phản hồi chuyển động của người dùng. Khi mình nghiêng máy hay thực hiện các thao tác vuốt, những “tấm kính” này cũng chuyển hướng một cách đầy tự nhiên, tạo ra hiệu ứng giằng, khúc xạ nhẹ nhàng cho phần nội dung phía sau. Cảm giác giác nó mang lại rất thật, giống như bạn đang nhìn qua một khối chất dư trong veo vậy. 

Hiệu ứng kính hiển vi trên một số ứng dụng iOS 26

Những phiên bản beta đầu tiên của iOS 26 từng bị rền khát khá nhiều khi hiệu ứng này được làm quá trong, đôi lúc gây rối mắt và làm chữ viết trở nên khó đọc. Song, Apple đã tinh chỉnh lại, giảm mức độ ở phiên bản chính thức để đảm bảo tính dễ đọc và sự hài hòa chung. Cách tiếp cận an toàn hơn ở bản phát hành cuối cùng là một quyết định đúng đắn, phù hợp với số đông người dùng.

Sau đó, đồng bộ chính của Liquid Glass trên toàn hệ thống đã được tạo nên một kết nối và liền kề iOS 26. Nó không chỉ là một ứng dụng “màu mè”, mà đã trở thành một ngôn ngữ thiết kế thực tế, định hình nên trải nghiệm của những chiếc iPhone iPhone.

Giao diện camera 

Camera giao diện là một trong số những tính năng được Apple thay đổi trên iOS 26. Về cơ bản, Táo đã làm tối giản giao diện và áp dụng thêm nhiều ứng dụng Liquid Glass rửa giúp trải nghiệm được đồng bộ hơn. Tuy nhiên, mình không đánh giá cao điều này.

Đầu tiên, phần chuyển đổi chế độ camera được làm đơn giản hóa gần như hoàn toàn khi chỉ có hai nút Ảnh và Video. Khi mới bắt đầu sử dụng, mình có gặp rắc rối khi tưởng rằng các chế độ khác như chụp chân dung hay Slo-mo bị ẩn đi. Mình phải vuốt vài lần sang trái, sang phải thì mới tìm được chế độ mong muốn. Trong khi đó, trên các phiên bản iOS 18, công việc này rất đơn giản khi các tính năng đã được hiển thị đầy đủ trên màn hình.

Chưa kể, việc chuyển đổi này đã được đưa xuống phía dưới cùng của camera giao diện. Khi muốn thay đổi chế độ trên những chiếc iPhone lớn như iPhone 17 Pro Max, mình phải kéo tay xuống thật thấp để điều chỉnh, thao tác này khiến tay rất nhanh chán. 

Trên các phiên bản iOS trước đây, mình chỉ cần vuốt lên trên để mở các cài đặt khác như tỷ lệ khung hình hoặc cách chụp ảnh phong cảnh. Tuy nhiên, khi lên iOS 26, thao tác này đã không còn nữa và phải kích hoạt một quy tắc trên cùng của camera giao diện. Khi chụp ảnh với iPhone 17 Pro Max bằng một tay, công việc thao tác và bấm chuẩn nút bấm này rất khó và mệt mỏi.

Apple có thể đang muốn tối giản hóa giao diện camera và muốn áp dụng thêm nhiều hiệu ứng kính râm mới cho iOS 26. Tuy nhiên, điều thứ hai cần thiết là thực tế. Mình muốn các nút được trình bày đầy đủ ở ngay giao diện chụp ảnh để có thể thao tác ngay lập tức, thay vì ẩn đi và phải thông qua rất nhiều bước phức tạp.

Pin ưu tiên cho các iPhone cũ

Một trong những yếu tố mà người dùng iPhone cũ quan tâm khi nâng cấp lên iOS 26, đó là thời lượng pin. Mình đã thử nghiệm cập nhật phiên bản này trên một số mẫu iPhone đời cũ như iPhone 12 Pro Max hay iPhone 14, và kết quả là chúng đều cho ra lượng sử dụng rất tốt.

Lấy ví dụ, iPhone 12 Pro Max mặc dù đã chai đạt tới 26% pin (chỉ còn 74% tuổi thọ pin), vẫn đạt tới gần 8 giờ sử dụng liên tục. Điều này cho thấy mức độ ưu tiên của Apple là một biểu tượng khác.

Không chỉ dành riêng iPhone 12 Pro Max, các thiết bị khác cũng cho thấy sự cải thiện đáng kể. Chiếc iPhone 13 Pro Max với dung lượng pin còn khá tốt ở mức 98% dễ dàng đạt gần 9 tiếng trên màn hình. Ngay cả chiếc iPhone 14 bản tiêu chuẩn (pin 96%) cũng ghi nhận 8 tiếng 2 phút và đáng chú ý là vẫn còn đạt 27% pin khi kết thúc bài kiểm tra. Để có một hệ quy chiếu, iPhone 16 Pro Max mới nhất trong cùng bài kiểm tra đạt 10 tiếng 2 phút.

Lỗi vặt

Tất nhiên, không có phiên bản phần mềm nào là hoàn hảo. Trong khoảng 3 tuần trải nghiệm iOS 26, mình gặp khá nhiều vấn đề về phần mềm trên phiên bản phần mềm mới này.

Đầu tiên, iOS 26 vẫn gặp lỗi bàn phím. Trên iPhone 17 của mình, mặc định đã tắt các tính năng như tự động sửa, tiên đoán hay bàn phím song ngữ, máy vẫn gặp lỗi chậm, đơ khi gõ bàn phím. Đặc biệt, khi sử dụng ứng dụng Telegram, nhiều khi bàn phím của máy bị đụ rất lớn, mình phải chờ khoảng 3 – 4 giây sau khi nhập liệu thì tin nhắn mới yên trên màn hình.

Rõ ràng, đây là điểm trừ lớn nhất trên iOS 26, nhất là khi mình đang sử dụng chiếc iPhone đời mới nhất. Đáng nói, lỗi bàn phím đã xuất hiện từ rất lâu nhưng Apple vẫn chưa thể giải quyết được một cách triệt để.

Tiếp theo, trong một số trường hợp, chiếc iPhone 17 của mình sẽ bị khựng, phản hồi chậm ở màn hình chính và ứng dụng Cài đặt. Đây không phải là vấn đề lớn vì chỉ cần đóng ứng dụng hoặc tắt màn hình và bật lại, chúng sẽ được giải quyết.

Về pin, một số người dùng giải thích rằng iOS 26 sẽ hao pin nhanh khi pin yếu, khoảng 15% trở xuống. Số khác phản ánh máy sẽ tăng nhiệt nhanh khi sử dụng các tác vụ nặng như dấu chấm AnTuTu Benchmark. Tuy nhiên, đây chỉ là một vấn đề nhỏ về mức độ tối ưu và có thể được giải quyết trong các bản cập nhật sắp tới.

Tạm kết: iOS 26

Tổng kết lại, iOS 26 có phải là bản cập nhật đáng nâng cấp dành cho iPhone? Dù vẫn còn những lỗi vặt và gây tranh cãi ở giao diện camera, câu trả lời của mình nghiêng về phía “có”. Apple đã mang đến một cuộc di chuyển xác thực bằng ngôn ngữ thiết kế Liquid Glass, tạo ra một luồng sinh khí mới mẻ và đầy ngẫu hứng vào một hệ điều hành đã quá quen thuộc.

Quan trọng hơn, sự tối ưu pin đầy ấn tượng trên các dòng máy cũ cho thấy Apple thực sự quan tâm đến trải nghiệm của mọi người dùng. Bỏ qua những hạt khách sạn nhỏ có thể được giải quyết trong tương lai, iOS 26 là một bản cập nhật lớn, mang lại nhiều giá trị thiết bị thực tế và một nền tảng vững chắc, xứng đáng để bạn nâng cấp.